Brosandi fígúrur Kay Bojesen

Söngfuglar hver litur hefur sitt nafn. Nýjasta viðbótin 2012 en hönnuð 1950

Kay Bojesen (1886–1958) lærði silfursmíði hjá Georg Jensen í Kaupmannahöfn. Að loknu námi, 1910, varð hann einn af stofnendum Den Permanente við Vesterbrogade í Kaupmannahöfn, verslun sem vel ætti skilið sérstaka umfjöllun hér á síðunni.  

Bojesen lagði sig fram um að smíða notendavæna hluti og um trédýrin sín sagði hann "Þau eiga að vera ávöl og mjúk svo þau fari vel í hendi, ekki nákvæm eftirlíking og þau eiga að vera brosandi". Og fígúrurnar hans eru einmitt svona, brosa og gleðja hjarta fullorðinna jafnt sem barna. Bojesen lést 72 ára að aldri árið 1958 en dýrin hans hafa aldrei lifað betra lífi en nú. Þau eru framleidd hjá Rosenthal og seld um víða veröld. 

Dýrin eru hönnuð á tímabilinu 1942-1957 0g nú í ár var hafin framleiðsla á Söngfuglinum, tréfugli sem af einhverjum ástæðum hafði orðið útundan.

Sennilega eru þessir félagar best þekktir af dýrum Bojesen - Langhundur og Api. Efni tekk og eik.

Fíll, Kanína og Flóðhestur eru smíðuð úr eik.

Konunglegir fánaberar og trommarar -  22 og 170 sm að hæð

Og ekki má gleyma að Bojesen var silfursmiður sem hannaði fjölda vinsælla áhalda.

Grand prix eru ein af vinsælustu hnífapörum Danmerkur, hönnuð 1938. Þau má finna í öllum sendiráðum Danmerkur. 

Myndir: flotrum.dk og livingshop.dk

Öðruvísi hljóðfæri - PH flygillinn

Poul Henningsen er best þekktur sem lampahönnuður og fyrir ákveðnar skoðanir á ljósgæðum. En hann fékkst við fleira, skrifaði gagnrýni og bækur og hannaði húsgögn - og lék á píanó. 

Árið 1931, fimm árum eftir að fyrsti PH lampinn kom á markað, hannaði Henningsen flygil sem á sér fáa líka. Stærð hljóðfærisins var miðuð við að það kæmist fyrir í meðalstórri stofu, 180 x 160 sm. Henningsen lagði alltaf ríka áherslu á að góð hönnun ætti að vera öllum aðgengileg og átti flygillinn að undirstrika það. Hönnunin er mjög frábrugðin því hefðbundna formi sem þetta hljóðfæri hefur oftast, enda var það ásetningur Henningsen að breyta ímynd hljóðfærisins og færa það í nútímalegan búning. Fæturnir eru frjálslega formaðir úr póleruðu áli - líkt og í dansi, hliðar úr rauðu leðri, listar úr ryðfríu stáli, lokið úr málmgrind með gegnsærri plötu til að píanóleikarinn geti séð til meðspilarana og harpan er lökkuð með silfurlitu lakki. Sumir flyglarnir voru með sjálfspilandi gangverki.

Að sögn Henningsens átti hljóðfærið ekki að vera húsgagn  heldur áhald í líkingu við síma eða útvarp - áhald til að skapa tónlist frekar en mubla til að prýða stássstofur. Móttökur voru blendnar og sitt sýndist hverjum bæði um hugmyndir Henningsens og um hljóðfærið sjálft. Einhverjir sögðu að Henningsen hefði lagt meira í ytra útlit en hljógæði, sem skipta auðvitað
öllu máli þegar hljóðfæri á í hlut.

Á 30 árum voru smíðaðir um 70 flyglar og víst er að markmið Henningsens um að gera þá að almenningseign mistókst. Í dag eru þeir seldir dýru verði hjá uppboðshúsum, til dæmis seldi Lauritz.com einn fyrir 270 þúsund danskar krónur nýlega. Þetta eru reyndar talin góð kaup því verðmatið var 450 þúsund danskar krónur. Og nú er einnig hægt að kaupa sér splunkunýjan PH flygil eða pianettu hjá Bluthner Í Leipzig. Þar á bæ hefur harpa hljóðfærisins verið endurhönnuð og nú hljómar hún eins og fínustu flyglar fyrirtækisins. Útlitið, segja þeir hjá Bluthner,  er ennþá jafn mikil framtíðarmúsík og það var 1931.

PH flygill - ál, stál, leður, ryðfrítt stál og glært lok

Harpan í nýrri gerðum af PH flyglum er gyllt en annað er að mestu leyti eins og upprunalega hönnunin.

Myndirnar:  Lauritz.com og tuvie.com.

Húsgögn og fuglar

Eitthvað verða húsgögn að heita og skemmtilegt er að sjá samræmi í formi eða sögu og heiti. Þekktasti stóll Börge Mogensens er t.d. framleiddur undir heitinu J-39 en í heimalandinu er hann þekktur sem "Folkestolen" vegna sögu hans og uppruna. Á sama hátt hafa mörg þekkt húsgögn öðlast nafn sem ekki er endilega það sama og það sem stendur í vörulistanum.

Áhugavert er að velta fyrir sér á hvaða stigi hönnunarinnar hluturinn fékk nafn. Til dæmis: Ákvað Arne Jacobsen að hanna stól sem líktist svani eða sá hann skyldleikann af tilviljun einhversstaðar í hönnunarferlinu? Hvaða form skyldu menn sjá í stólnum ef hann héti t.d. B26? Það er hægt að sjá mörg form í þessum stól - seglbát, smáfugl með sperrt stél, flugvél (stóllinn var hannaður fyrir SAS hótelið) og margt fleira.

Stólarnir á myndunum eiga það sameiginlegt að vera á einhvern hátt kenndir við fugla. Það er fróðlegt að velta fyrir sér skyldleika forms og nafns og hvort kom á undan - form eða nafn.

Tveir stólar Arne Jacobsen, Svanurinn og Eggið, hannaðir fyrir Konunglega Hótelið (SAS) í Kaupmannahöfn árið 1958. Hvort kom fyrst: Eggið eða svanurinn?

"Pelikan" (1939), stundum uppnefndur "Þreyttur Rostungur"- Finn Juhl (1912-1989). Meira hér.
Eins og flestir stólar Harry Bertolia er "Fugl (1950)" smíðaður úr teinum og vírum sem gera hann afar léttan. Að sögn Bertolia er eins og hann svífi í loftinu. Meira um Bertolia hér.
"Mávur" eftir Gosta Berg og Berg Eriksson.
Hans J. Wegner hannaði stólinn CH 445 árið 1960. Í dag heitir hann "Vængurinn". Meira um hann hér.

Það er ekki gefið að maður tengi fugl við "Flamingo" (1957) eftir Ernest Race. Þessi stóll fæst einnig sem tvíbreiður sófi.

Þessi rauði stóll fékk að fljóta hér með þó hann beri ekki fuglsnafn. Hann heitir "Engispretta" (1946) og er eftir Eero Saarinen.

"Páfugl" (1947) eftir Hans J. Wegner. Sagt er að þegar finn Finn Juhl sá þennan stól kollega síns hafi hann þegar í stað gefið honum nafnið Páfugl . Í vörulista framleiðandans hét hann hinsvegar PP50.

"Skarfur" (1960+) annar stóll með fuglsnafni, hannaður af Ernest Race.

"Fálki" (1970+) eftir Sigurd Resell er til í ýmsum útgáfum, úr málmi eða tré og með háu eða lágu baki.

Stóll Arne Jacobsen  Series 8: Model 3208 (1970) var framleiddur í takmörkuðu upplagi . Þegar framleiðsla var hafin á ný 2007 fékk hann nafnið "Lilja". Í millitíðinni hafði almenningur gefið honum nafnið "Mávur".  Stóllinn er framleiddur hjá Fritz Hansen sem einnig framleiðir Mávin frá 1968 eftir Gosta Berg og Berg Eriksson og þar er væntanlega komin skýring á því hvers vegna Liljan fékk annað nafn - það var þegar kominn mávur á vörulistann.

Síðast, en ekki síst, eru nokkrir stólar eftir Þórdísi Zoega en hún hefur gefið nokkrum stóla sinna fuglsnafn. 

Frá vinstri: Rjúpa, Spói og Tjaldur. Þá er ótalinn stóllinn Stelkur en af honum fann ég ekki ekki nógu góða mynd. Bæti úr því seinna.

Hér hefur áður verið fjallað um stólinn "Mörgæs" eftir hollenska hönnuðinn Theo Ruth. Einnig um stól sem hefur tvö nöfn eitt í Evrópu og annað vestan hafs.

Myndir: 

Efst: Kría a Seltjarnarnesi 2012 

aðrar myndir koma frá framleiðendum og víðar með hjálp Google.

Vagg og velta fyrir börnin

Ruggubíll frá 1950 eftir Hans Brockhage (1925-2009). Hjól á einni hlið,vagg og velta á hinni.

Allir njóta þess að setjast í eitthvað sem vaggar og veltur, sérstaklega börn. Til að uppfylla þessa þörf hafa hönnuðir fundið upp á ótrúlegustu hluti. 

Hér eru nokkur dæmi sem þarfnast ekki skýringa - myndirnar segja meira en orð.

Myndirnar koma víða að, upplýsingarnar um þær eru frá vinstri til hægri.

Ruggubúkki (hestur) - Remodelista

Rockid - Ontwerpduo

Eames ruggustóll - Vitra

Rugguhestur ú endurnýttu efni - StillNovoDesign

La Clinica róla - Ciszak Dalmas

Rugguönd - Florian Hauswirth

 Mokuba rugguhestur - O & M Design

Rugguvespa - Etzy

Rugguhestur - Marc Newson

Ruggustóll/vagga - Scott Morrison

Hér er svo eitthvað fyrir þá sem ekki sætta sig við rugguhest: Ruggukind í mörgum litum.

Útskurðarmeistarinn Povl Kjær smíðar gripinn, sem fæst m.a. í Schiang Living.